Nu is het Beste Zorgidee niet nieuw maar in de context van Gouda wel hard nodig en daarom zijn we gestart met deze leuke activiteit. Maar eerst is het goed om even een totaal plaatje te schetsen.

Transformatie: WAT

Vanaf 1 januari 2015 zijn de wettelijke taken voor Jeugdzorg, WMO en Participatiewet gedecentraliseerd naar de gemeenten.

Deze verschuiving van taken wordt wel de transitie genoemd. Een enorme operatie waarbij niet alleen het Rijk, de Provincie, gemeenten en zorgverzekeraars betrokken zijn. Maar ook de zorgaanbieders, instellingen en ook u als burger zult dit merken of heeft dit al gemerkt:

• Patiëntenstop in de thuiszorg, faillissementen van zorgaanbieders
• PGB-debacle, achterstand van uitbetalingen aan zorgvragers
• Tekorten op de jeugdzorg door objectief verdeelmodel

Maar zelfs als we dit allemaal goed geregeld hebben dan zijn er nog niet. Deze hele decentralisatie was bedoeld als vernieuwing, als transformatie naar een nieuwe situatie. En een geslaagde transitie is nog niet eens de helft van wat de bedoeling was met de decentralisatie van de zorg.

Transformatie: WAAROM

Wat was ooit het idee achter de decentralisaties en waarom moest dit allemaal?

• De hele zorg was te ingewikkeld geworden. Bij de Jeugdzorg was er bijv. een enorme versnippering van taken, allerlei ingewikkelde geldstromen, betrokkenheid van drie overheden. Teveel bureaucratie en onduidelijk beleid.
• De zorg was hierdoor ook te afstandelijk. Problemen werden opgelost door instituties die ver weg waren en dus niet altijd het probleem goed in beeld hadden. Jij als betrokken mens in het netwerk van de hulpvrager had niet het gevoel een bijdrage te kunnen leveren.
• Het was te duur geworden en onbetaalbaar voor de toekomst. Bijvoorbeeld: de Langdurige zorg was gestegen tot 27,5 miljoen. De oorzaak van deze kostenstijging is veroorzaakt door 15% vergrijzing, 35% prijsstijgingen en 50% verruimde indicaties door meer patiënten en meer vormen van hulp.

Als we de zorg houdbaar willen houden voor de toekomst moest er wel wat gebeuren.

Transformatie: HOE

In Gouda is een beleidsvisie ontwikkeld als leidraad voor de decentralisatie 'Gebundelde krachten'. Als ChristenUnie hebben wij in januari 2015 vanuit deze leidraad gereflecteerd op hoe het gaat in Gouda. Wij werden daar niet blij van. Niet de inwoners stonden centraal maar het budget, of eigenlijk de bezuiniging op de zorg. Daarbij werd er veel verwacht van burgers met de term ‘eigen kracht’ waarbij vergeten werd dat dit hand in hand gaat met eigen regie. Het idee dat iedereen kan meedoen bleek al snel te ontaarden in ‘iedereen moet meedoen’. Er is nauwelijks geïnvesteerd in preventie waardoor er aan de voorkant niets veranderde en de instroom hoog blijft. Het ‘dicht bij mensen’ is nauwelijks haalbaar door de grote gebiedsindeling. De sociale teams hebben een te groot gebied om alle vragen te kunnen beantwoorden.  

Ondanks de kritische houding van de ChristenUnie op het beleid zijn we niet aan de kant blijven staan maar hebben met andere partijen en met het college gezocht naar verbeteringen. Er zijn zowel in 2014 als 2015 een aantal wezenlijke moties aangenomen door de gemeenteraad, zoals:

• Inhuisplaatsing, een motie van de ChristenUnie om jongeren die niet meer thuis kunnen wonen te laten opgroeien in een natuurlijke context, dus in gezinnen en niet in instellingen.
• Samen met de PvdA hebben wij een motie ingediend om een evaluatie uit te voeren omdat nog veel onduidelijk is en de effecten van keuzes niet goed konden overzien.
• Kleine aanbieders: onze motie om kleine innovatie aanbieders een contract te geven is unaniem aangenomen door de gemeenteraad. Hierdoor ontstond er vernieuwing in het zorgaanbod.
• Samen met het CDA hebben we het college opgeroepen om de netwerkorganisaties rondom de Goudse Adviesraad Sociaal Domein te versterken zodat burgers invloed kunnen uitoefenen op het beleid.

Transformatie: NU

Het college heeft veel aandacht gehad voor de organisatie en met name de bezuinigingen in de zorg. Verschillende keren hebben wij dit getypeerd als een financieel pragmatische operatie. Er is geïnvesteerd in de lijnen van de driehoek tussen gemeente, zorgaanbieders en zorgvragers.

Wat de ChristenUnie betreft moeten we toe naar een innovatieve samenwerking waarbij er meer ruimte komt voor het hart van de driehoek: Gouda zelf.

Met de geselecteerde 5 ideeën voor het Beste Zorgidee van Gouda hebben we een eerste oogst van de creativiteit uit de stad. Hiermee kan de transformatie van de zorg een impuls krijgen.